Emil Marat, Michał Wójcik "Ptaki drapieżne. Historia Lucjana „Sępa” Wiśniewskiego likwidatora z kontrwywiadu AK"

Gdzieś kiedyś przeczytałam, że kiedy człowiek zaczyna chętnie sięgać po biografie to znaczy, że dorósł czytelniczo. Mnie zawsze interesowały historie znanych ludzi, chociaż długo po nie nie sięgałam (wdawało mi się, że te wszystkie stare książki, które widziałam na półkach rodziców są strasznie trudne). Odkąd świadomie wybieram swoje lektury, biografie są stałym punktem moich czytelniczych wycieczek (chociaż nadal boję się sięgnąć po te starsze tomy z regału mamy ;)). Dlatego kiedy otrzymałam możliwość zrecenzowania książki Ptaki drapieżne nie zastanawiałam się długo, tym bardziej, że temat jednostek Armii Krajowej, które wykonywały wyroki śmierci na zdrajcach, był mi zupełnie nieznany, a wydał się ciekawy.

Informacja z okładki mówi, że Ptaki drapieżne to historia Lucjana „Sępa” Wiśniewskiego, ale to nie jest do końca prawda. To trochę wywiad, trochę książka biograficzno-historyczna, uzupełnione aneksem z fragmentami wspomnień żołnierzy AK. Autorzy pytają „Sępa” o różne akcje referatu 993/W, zarówno takie, w których brał udział, ale też te, które są legendarne, z którymi bohater nie miał z nic wspólnego. Marat i Wójcik interesują konkretni ludzie (zarówno Ci likwidowani, jak i koledzy z oddziału). Wyciągają wypowiedzi powojenne, pytają o stosunek Lucjana Wiśniewskiego do kontrowersji, które utworzyły się wokół jego jednostki, zastanawiają się czy dzisiaj podejmowano by podobne decyzje. Jest to coś trochę szerszego niż biografia jednej osoby, ale zbyt wybiórcze żeby można było powiedzieć o opracowaniu historii danej jednostki kontrwywiadu czy kompanii „Zemsta”.

Historie opisane w książce są ciekawe, niektóre przejmujące i smutne. Oczywiście dowiedziałam się wielu nowych rzeczy, ale szczerze mówiąc nie do końca wiem, do kogo jest adresowana ta książka. Osoba, która interesuje się działalnością Armii Krajowej, okupacją w Warszawie i Powstaniem Warszawskiem, pewnie nie znajdzie w niej za wiele nowych informacji. Z kolei osoba, która tak jak ja, zna historię, ale nie zagłębia się w ten okres, może się pogubić. W pewnym momencie po prostu przerosły mnie rzucane w każdym zdaniu kolejne nazwiska i nazwy oddziałów czy batalionów oraz brak znajomości topografii Warszawy. Dopiero, kiedy weszłam na Wikipedię i po kolei przeczytałam sobie noty o referacie 993/W i batalionie „Pięść” udało mi się w miarę poskładać wszystko do kupy.

Mimo tego, że się gubiłam i nie zawsze ogarniałam powiązania wojskowo-personalne, czytało mi się Ptaki drapieżne całkiem dobrze. Szczególnie na początku ciężko mi było odłożyć książkę mimo późnej godziny (dodam też, że mimo też, że książka jest sporej objętości nosiłam ją przez kilka dni w torebce żeby czytać w tramwaju).

No i co zrobić, znowu wyszła mi taka opinia pomiędzy, ani nie polecam, ani nie odradzam. Jeśli więc zastanawiasz się czy warto sięgnąć po tę książkę zapoznaj się z informacjami o tym, czym właściwie było 993/W. A jeśli Cię to zainteresuje to czytaj Ptaki drapieżne.

Za możliwość przeczytania Ptaków drapieżnych dziękują Wydawnictwu Znak.

 Emil Marat, Michał Wójcik Ptaki drapieżne. Historia Lucjana „Sępa” Wiśniewskiego likwidatora z kontrwywiadu AK, Wydawnictwo Znak Literanova, s. 366.