Literacki Sopot 2015

Od czterech lat w sierpniu w Sopocie organizowany jest festiwal Literacki Sopot. Festiwal i towarzyszące mu Targi Książki, trwał cztery dni, od czwartku do niedzieli (20-23 sierpnia), ale ja wybrałam sobie kilka wydarzeń czwartkowych i sobotnich.

Co roku tematem jest literatura innego kraju. O ile się nie mylę, pierwsza edycja była typowo polska, następnie skierowano uwagę na kraje skandynawskie, Rosję i Czechy (na przyszły rok zaplanowano literaturę izraelską). Co prawda literatury czeskiej nie znam (kojarzę kilka tytułów i nazwisk, ale poza Szwejkiem niczego nie czytałam), ale znalazłam w programie kilka interesujących mnie wydarzeń.

Przede wszystkim wydawało mi się, że wpadnę na Targi Książki i obładowana książkami i z pustym portfelem. No cóż. Kupiłam JEDNĄ książkę. Spodziewałam się, że przy takiej okazji na stoiskach będą super promocje. Oczywiście, niektóre wydawnictwa miały kosze/kartony z książkami w super cenach, ale były to końcówki serii albo książki outletowe. To, co chciałam kupić z myślą o spotkaniach autorskich mogę dużo taniej kupić w zwykłej księgarni we Wrzeszczu albo przez Internet (i tak zrobiłam, ale niestety już po spotkaniach). I tak udało mi się jedynie upolować Głosy Pamano Cabre za 20 zł z „outletowego” kosza.

Rozczarowana targowym namiotem udałam się na debatę pt. „Czemu kręcą nas Czesi?”, która odbywała się w sali wystawowej Państwowej Galerii Sztuki. To co zaskoczyło mnie od wejścia to pełna sala ludzi. Byłam trochę spóźniona, a ludzi było tyle że nie było gdzie usiąść. Stanęłam więc grzecznie pod ścianą i wytrzymałam tak pół godziny denerwując się, że nagłośnienie jest tak ustawione, że nic nie słyszę. I pewnie wytrwałabym do końca słysząc co drugie zdanie, ale nagle za ścianą rozległo się wiercenie. I nawet Ci, który siedzieli i na początku dobrze słyszeli, teraz mieli problem. No więc wkurzyłam się i wyszłam. To co zapamiętałam ze spotkania to kilka żartów Mariusza Szczygła i poczucie, że nic nie wiem.

Jeszcze bardziej rozeźlona poleciałam na plażę, gdzie w ramach Kulturalnej Plaży Trójki miało się odbyć spotkanie z Filipem Springerem, oczywiście w kontekście 13 pięter. Książki jeszcze nie czytałam (zakupiłam ją następnego dnia i właśnie podczytuję po kawałku), ale mniej więcej wiedziałam o czym traktuje i czego mogę się spodziewać. Tym razem się nie zawiodłam. Springer wie o czym mówi, właściwie nie potrzebuje pytań od prowadzącego (swoją drogą potem przekonałam się, że prowadzący też ma OGROMNE znaczenie dla odbioru spotkania; tu Michał Nogaś stanął na wysokości zadania, było widać, że zna książkę i słucha odpowiedzi Springera), płynnie przechodzi od jednej historii do drugiej, wplata anegdoty, a jednocześnie mówi rzeczowo pobudzając u słuchaczy myślenie. W końcu mogłam wrócić do domu bez poczucia porażki.

W sobotę znowu miałam w planie dwa spotkania, ale tak się złożyło, że mogłam pojechać do Sopotu dużo wcześniej więc razem z Owcą udałam się na debatę Nieznani czescy mistrzowie. Jak już wspominałam, literatura czeska jest dla mnie tworem dość enigmatycznym więc pewnie nie wyciągnęłam z tego spotkania nawet połowy tego co inni uczestnicy. Niemniej jednak myślę, że sporo się nauczyłam, poznałam kilka nazwisk, wiem co muszę nadrobić i będę działać J

I znowu nie doczekałam końca bo już biegiem leciałam na następne spotkanie. Do klubokawiarni Dwie Zmiany przyjechała Maryla Szymiczkowa czyli Jacek Dehnel i Piotr Tarczyński. Na Tajemnicę Domu Helclów mam ochotę odkąd usłyszałam „kryminał retro” bo bardzo lubię ten typ powieści kryminalnych. Potem poznałam prawdziwe twarze Szymiczkowej, przeczytałam kilkanaście pozytywnych recenzji i już wiedziałam, że to jest książki idealna dla mnie. A teraz jeszcze to spotkanie! Rozpoczęło się od „katastrofy” – nie było prowadzącego. No to autorzy sami się „poprowadzili”. Jacek Dehnel przeczytał fragment powieści, a potem zaczęli opowiadać. O profesorowej Szczupaczyńskiej, o Domu Helclów, o tym skąd pomysł na książkę i jaką metodę przyjęli przy pisaniu. Nie będę ukrywać – autorzy skradli moje serce sposobem opowiadania, inteligencją, dystansem do siebie i książki, historiami i anegdotami. A po tym jak okazało się, że chcieli być tak wierni historii, że sprawdzali nawet pogodę, jaka danego dnia akcji była w Krakowie, jeszcze bardziej zyskali w moich oczach. Oczywiście, teraz mam ogromne oczekiwania wobec książki, ale jestem pewna, że się nie zawiodę.

Ostatnim punktem mojego literackiego programu było spotkanie z Wiolettą Grzegorzewską, której Guguły mają szansę być dla mnie jedną z najlepszych książek tego roku. Mój Boże, jaki to straszny zawód jest kiedy po takim zachwycie książką, spotkanie z autorem jest rozczarowujące. Grzegorzewska zdecydowanie ma problem z opowiadaniem o sobie, o swojej twórczości. Autorka powiedziała, że niektóre teksty pisze nawet kilka lat, każde słowo, zdanie musi dokładnie przemyśleć zanim je zapisze. I chyba w tym tkwi problem gdyż przez pół godziny, które wytrzymałam miałam wrażenie, że cały czas słyszę te same trzy zdania. Jakby kolejne jeszcze nie powstało, było dopiero w trakcie obmyślania. I to nawet na pytania, które jak sama potwierdziła, padają w każdym wywiadzie. Pisarce na pewno nie był pomógł prowadzący, który sam miał problem z ubraniem pytań w słowa, ważył je długo, a potem wychodziło, że zapytał prawie o to samo co wcześniej. Bardzo nie lubię wychodzić wcześniej z takich spotkań, uważam to za barak szacunku do autora i prowadzącego, ale autentycznie po ok. 30 minutach stwierdziłam, że tracę czas i dużo lepiej wykorzystam go poświęcając czas na lekturę książki. Na szczęście siedziałam na ostatniej ławce, a spotkanie było na plaży więc cichutko, nie przeszkadzając wycofałam się w kierunku przystanku.

Jak widać różne uczucia towarzyszyły mi przez te dwa dni. Zarówno podekscytowanie i radość, spełnione oczekiwania, jak i złość i rozczarowanie. Generalnie jestem zadowolona z obecności na Literackim Sopocie. Miałam w planie uczestniczyć w większej ilości wydarzeń (żałuję spotkania z Hanną Krall i Mariuszem Szczygłem, ale było zaplanowane na 19, co niezbyt mi pasowało). Mam nadzieję, że w przyszłym roku uda mi się skorzystać z większej ilości atrakcji oraz zdobyć jakieś podpisy od pisarzy, a ponieważ literatury izraelskiej też nie znam, mimo że jest mi dużo bliższa niż czeska (na studiach śmiali się ze mnie, że jestem reinkarnowanym Żydem, a mi się ta wizja bardzo podoba ;)) zamierzam przez ten rok chociaż trochę nadrobić zaległości.

PS. Cholernie fajny to widok, jak już się przebiłam przez ten tłum turystów na Monciaku, jak na każdej ławeczce siedzi człowiek z książką. Dosłownie wszędzie, gdzie się nie obejrzysz, ludzie czytali! Lubię tak!